Rogalski Stanisław Wojciech (1904–1976), inżynier mechanik, konstruktor lotniczy. Ur. 25 V w Ołomuńcu na Morawach, był synem Wojciecha (zob.) i Marii z Dubskich.
R. uczył się w Gimnazjum im. A. Mickiewicza w Warszawie i tu zdał maturę w r. 1922. Studia na Wydziale Mechanicznym Politechn. Warsz. przerwał po niezdanym egzaminie ze statyki u Zygmunta Straszewicza i wstąpił do wojska. W r. 1925 ukończył Szkołę Pilotów w Bydgoszczy i uzyskał dyplom pilota wojskowego. Następnie wznowił studia na Politechn. Warsz. i w r. 1929 otrzymał tytuł inżyniera mechanika.
W czasie studiów R. działał w Sekcji Lotniczej Koła Mechaników Studentów Politechniki Warsz., która w podziemiach nowej kreślarni zorganizowała mały warsztat stolarski i mechaniczny. W warsztacie tym R. wraz ze Stanisławem Wigurą opracował i zbudował dwuosobowy samolot sportowy z silnikiem Anzani 45 KM nazwany WR-1. Po dołączeniu się Jerzego Drzewieckiego do tego zespołu powstał w r. 1927 wolnonośny górnopłat RWD-1 (z silnikiem ABC-Skorpion 34 KM), który uzyskał nagrodę Min. Komunikacji za śmiałość i oryginalność konstrukcji. W prymitywnych warunkach i w niebywałym tempie (od pomysłu do oblatanego prototypu mijało 6 do 8 miesięcy) powstawały dalsze typy samolotów RWD. Na RWD-2 (z silnikiem Salmson 40 KM) por. pilot Franciszek Żwirko i Antoni Kocjan ustanowili w r. 1929 światowy rekord wysokości w klasie samolotów sportowych o ciężarze właściwym 200 kg. Natomiast RWD-2 i RWD-4 (z Hermesem 115 KM), które wzięły udział w Challenge Internationale d’Avions de Tourisme w r. 1930 w Paryżu nie odniosły większych sukcesów.
W l. 1927–9 R. był asystentem wolontariuszem, a następnie do r. 1937, starszym asystentem przy Katedrze Budowy Płatowców Politechniki Warsz. Równocześnie w l. 1931–4 wykładał budowę samolotów na Politechn. Lwow. Był wiceprezesem Akademickiego Aeroklubu Warszawskiego i członkiem zarządu Aeroklubu Rzeczypospolitej Polskiej. W l. 1929–30 redagował dział techniczny „Polski Skrzydlatej” i publikował w nim swoje prace. W r. 1930 wraz z S. Wigurą, J. Drzewieckim i Jerzym Wędrychowskim zorganizował na Okęciu w Warszawie w budynkach ufundowanych przez Ligę Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej warsztaty sekcji lotniczej, przekształcone w r. 1933 w Doświadczalne Warsztaty Lotnicze. W warsztatach tych powstały dalsze typy samolotów RWD. Na RWD-6 (z silnikiem Armstrong-Siddeley Genet Major 140 KM) F. Żwirko i S. Wigura zwyciężyli w r. 1932 w III Międzynarodowym Challange’u, w r. n. kpt. pilot Stanisław Skarżyński na RWD-5 (RWD-5 bis z silnikiem Gipsy Major 125 KM) dokonał przelotu przez Atlantyk, a w r. 1934 kpt. pilot J. Bajan z sierżantem Gustawem Pokrzywką na samolocie RWD-9 (z silnikiem Škoda 260 KM) wygrał kolejny IV Międzynarodowy Challenge. W spółce konstruktorskiej R. wykonywał wszystkie prace teoretyczne. Od tragicznej śmierci S. Wigury w r. 1932 spółka konstruktorów zmniejszyła się do dwu osób. Łącznie w l. 1927–39 powstało 21 typów samolotów RWD, w tym podstawowy samolot szkolny i aeroklubowy RWD-8 (wyprodukowano ich ok. 800 sztuk), również samolot komunikacyjno-pocztowy z chowanym podwoziem (RWD-11 ośmioosobowy z dwoma silnikami Walter Major G II 200 KM), samolot turystyczny RWD-13 z silnikiem PZInż. Major 120 KM oraz samoloty wojskowe (m. in. RWD-14 Czapla z silnikiem PZL Mors II 470 KM). Zbudowano łącznie ponad 1 000 płatowców różnych typów RWD i część ich sprzedano za granicę do kilkunastu krajów Europy i świata. Sprzedawano również licencję na ich produkcję. R. odbył kilka zagranicznych podróży naukowych, m. in. w r. 1936 do USA, gdzie w ciągu kilku miesięcy prowadził studia w fabrykach i instytutach badawczych. W l. 1935–6 miał cykl wykładów na Politechn. Warsz., wykładał na kursach pilotów i inżynierów kontrolnych, miał także kilka wykładów publicznych. W listopadzie 1938 na podstawie wyników prac konstrukcyjnych w dziedzinie budowy samolotów i po wykładzie habilitacyjnym Wady i zalety podwozia trójkołowego habilitował się na Politechn. Warsz.
We wrześniu 1939 na polecenie władz R. ewakuował się do Rumunii, wywożąc dokumentację projektową. Zgłosił się w grudniu t. r. jako pilot do WP we Francji a w początkach w r. 1940 został skierowany do Anglii, gdzie pracował w angielskiej firmie lotniczej Westland Ltd w Yeoville, projektując uzbrojenie samolotów myśliwskich. Wiosną 1941, uzyskawszy zgodę władz polskich i angielskich, wyjechał do Turcji, gdzie w organizowanym przez J. Wędrychowskiego zakładzie produkcji samolotów w Türk Hava Kurumu kierował zespołem biura konstrukcyjnego. Pod kierunkiem R-ego opracowano dokumentację samolotu sportowo-turystycznego THK-11, samolotu pasażerskiego THK-10, samolotu akrobacyjnego, a także szybowca transportowego THK-1. Równocześnie R. zorganizował przy uniwersytecie w Stambule wydział budowy samolotów i w l. 1942–8 wykładał tam aerodynamikę stosowaną. Wraz z inż. Franciszkiem Janikiem kierował R. budową dwu tuneli aerodynamicznych w Stambule i Ankarze. W r. 1948 wyjechał do USA, gdzie pracował początkowo w firmie Lord Co w Erie, a w l. 1949–58 był głównym aerodynamikiem w Chase Aircraft Co w Trenton, gdzie brał udział w pracach konstrukcyjnych transportowca C-123. Następnie, od r. 1958 zatrudniony w firmie Grumman Aircraft Engineering Co., początkowo w Bethpage N. Y. a od r. 1961 w Fort Worth w Texasie, pracował nad konstrukcją dwusilnikowego odrzutowca wojskowego F-111 o zmiennej geometrii płata. Po ukończeniu tej pracy był kierownikiem działu aerodynamiki firmy Grumman. W r. 1970 opracował do druku Grumman Aerodynamics Manual. Równocześnie był w l. 1950–68 wykładowcą uniwersytetu w Princeton oraz w l. 1950–5 w Forrestal Research Center, a w l. 1957–68 w Aerodynamics Design, W r. 1971 przeszedł na emeryturę. W t. r. opracował projekt poduszkowca, poruszającego się po betonowym torze z prędkością 480 km na godz. Projekt ten nie został zrealizowany za życia R-ego. R. udzielał też konsultacji w sprawie budowy transportowca Flying Acre, a także w sprawie pojazdu kołowego, używanego na powierzchni księżyca. Przed śmiercią przekazał Instytutowi Lotnictwa w Warszawie swą obszerną bibliotekę specjalistyczną oraz materiały i własne prace naukowe. Zmarł 6 II 1976 w Huntington koło Nowego Jorku, a urna z prochami została pochowana 14 IV t. r. na cmentarzu komunalnym na Powązkach w Warszawie. Był odznaczony m. in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Polonia Restituta, a także orderami włoskim i brazylijskim.
R. żonaty był z Halszką z Rychterów, siostrą Witolda znanego działacza motoryzacyjnego; dzieci nie miał.
W. Enc. Powsz. (PWN); Łoza, Czy wiesz, kto to jest? (uzupełnienie); Słown. pionierów techn.; – Chorzewski K., Z dawnych lotów, W. 1979 s. 23, 31, 77, 200; Dąbrowski K., Przegląd samolotów sportowych i ich osiągnięć, W. 1964 s. 52, 96, 152, 154, 160, 162; Dulęba L., Glass A., Samoloty RWD, W. 1983; Glass A., Polskie konstrukcje lotnicze 1893–1939, W. 1976; 50 lat wydziałów mechanicznych Politechniki Warszawskiej, W. 1968; – Rychter W., Skrzydlate wspomnienia, W. 1980 s. 8, 50, 61, 83, 131–2, 151, 169, 174, 196, 319, 326, 332–3; Żwirko H., Franciszek Żwirko, W. 1976 s. 97; – „Świat” 1929 nr 52 s. 18; – Nekrologi i wspomnienia pośmiertne z r. 1976: „Kierunki” nr 9 s. 9 (W. Rychter, fot.), „Perspektywy” nr 8 s. 9, „Techn. Lotnicza i Astronautyczna” nr 9 s. 36–7 (W. Z.), „Tyg. Powsz.” nr 13, „Życie Warszawy” nr 35, 89 (Sobol W. L.); – AAN: Min. WRiOP, Teczka akt personalnych nr 5394; – Materiały w posiadaniu bratowej, Marii Rogalskiej z W. i jej informacje; – Informacje Marty Pohoreckiej z USA oraz Mieczysława Markowskiego z Kr.
Stanisław Konarski